top of page
MUZEUM DOMKOW 2021logo_m.jpg
logo Mazowsze 25 lat.jpg
Mapa_logo.jpg

Projekt współfinansowany ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego.

   WARSZAWA  

W XX w. w samej Warszawie działało około 300 wytwórni produkujących zabawki. Były wśród nich duże fabryki, zakłady, spółdzielnie, warsztaty rzemieślnicze i wydawnictwa, które zatrudniały po kilkaset osób, ale także pracownie artystyczne czy małe firmy rodzinne. W naszym opracowaniu szczególną uwagę zwracamy na tych wytwórców, dla których zabawki i gry były zasadniczym profilem produkcji.

Dla uproszczenia, w dziale WARSZAWA, przedstawiamy spis firm funkcjonujących w dawnym, ścisłym obszarze administracyjnym stolicy, niemających w swoich adresach nazw dzisiejszych granicznych dzielnic miasta, takich jak: Wawer, Ursus, Rembertów.

  Wytwórnie działające na terenie Warszawy 
podmioty opracowane 

MAZ_gnoma.jpg
   GNOM   

Zakłady Przemysłu Zabawkarskiego, Instrumentów Muzycznych, Wyrobów

z Drewna GNOM

MAZ_estetyka.jpg
    ESTETYKA    

Spółdzielnia

Pracy

ESTETYKA

MAZ_pzg.jpg
    PZG    

Polski Związek

Głuchych 

PZG

MAZ_cobi.jpg
    COBI    

Fabryka

Klocków

COBI S.A.

MAZ_KAW.jpg
    KAW    

Krajowa

Spółdzielnia

Wydawnicza

KAW

MAZ_weinreb.jpg
    WAINREB    

Fabryka Blaszanych Zabawek Mechanicznych i Artystycznych Zabawek Ołowianych G.WAINREB

oraz Wydawnictwo Gier Towarzyskich G.W. SOLO

MAZ_bambino.jpg
    BAMBINO    

Wytwórnia

Zabawek

Artystycznych

BAMBINO

Kazimierz Suchodolski

MAZ_wspolna sprawa.jpg
 WSPÓLNA SPRAWA 

Oświatowa

Spółdzielnia Inwalidów WSPÓLNA SPRAWA

MAZ_tietz.jpg
   TIETZ    

Wytwórnia Zabawek Blaszanych i Gier Towarzyskich

ZYGMUNTA TIETZA

MAZ_joter.jpg
    JOTER    

Wytwórnia i Hurtownia Zabawek oraz Wydawnictwo Gier Towarzyskich i Zajęć Freblowskich JOTER Józefa Ringelbluma

MAZ_brage.jpg
    BRAGE    

Fabryka Wyrobów Gumowych

BRAGE

Braci Ginzburg

MAZ_bumet.jpg
    BUMET    

Spółdzielnia

Pracy

BUMET

MAZ_manitius.jpg
    MANITIUS    

Wytwórnia

zabawek

i Wyrobów

Zdobniczych

EDWARD MANITIUS

MAZ_swiatowid.jpg
    ŚWIATOWID    

Spółdzielnia Pracy Przemysłu

Artystycznego

ŚWIATOWID

MAZ_mme.jpg
  MME JEANETTE   

Pracownia Lalek Artystycznych Janiny Hekselman-Drutowskiej

MME JEANETTE

MAZ_granna.jpg
    GRANNA    

Wydawnictwo

Gier

Planszowych

GRANNA

MAZ_szparag.jpg
   SZPARAG I RUBIN   

Wytwórnia

Zabawek

Blaszanych

SZPARAG I RUBIN

MAZ_nk.jpg
  NASZA KSIĘGARNIA 

Wydawnictwo

NASZA

KSIĘGARNIA

MAZ_dubois.jpg
    DUBOIS    

Spółdzielnia

Pracy

im. STANISŁAWA

DUBOIS

MAZ_przybijanka.jpg
    PALACZ    

Wytwórnia

Zabawek

PALACZ TADEUSZ

MAZ_kadet.jpg
   KADET   

Zakład

Tworzyw

Sztucznych

KADET

MAZ_unia.jpg
    UNIA    

Zabawkarsko

-Kaletnicza

Spółdzielnia Pracy

UNIA

 

MAZ_MAW.jpg
    MAW    

Młodzieżowa

Agencja

Wydawnicza

MAW

  Wytwórnie działające na terenie Warszawy  w XX w:

  • Artystyczna Wytwórnia Zabawek i Upominków Wanda Fuchs, Warszawa, Braci Śniadeckich 12/16.

  • Centrala Wytwórczo­Usługowa LIBELLA, Warszawa, Filtrowa 63, Zakład nr 2 – Wytwórnia Wyrobów Chemicznych i z Tworzyw Sztucznych, Otrębusy, Zamkowa 1.

  • COBI, też jako ERTROB, Produkcja Gier i Zabawek, Warszawa, Płowiecka 61.

  • Fabryka Baloników, Artykułów Choinkowych i Karnawałowych M. Kamieniecki, Warszawa, Mezeisa 11.

  • Fabryka Blaszanych Zabawek Mechanicznych i Artystycznych Zabawek Ołowianych oraz Wydawnictwo Gier Towarzyskich G.W. SOLO, Gerszon Weinreb, Warszawa, Koszykowa 51.

  • Fabryka Mechaniczna Zabawek i Galanterii LUDPOL, Warszawa, Bracka 20.

  • Fabryka Wyrobów Gumowych BRAGE Bracia Samuel i Sender Ginsburg, Warszawa, 11 Listopada 22.

  • Fabryka Wyrobów Gumowych EMGE. Spółka z o.o., Warszawa, Kopernika 26.

  • Fabryka Wyrobów Gumowych HEVEA, inż. Markus Landau, Warszawa, Grzybowska 42.

  • Fabryka Wyrobów i Zabawek Drewnianych ARLEKIN Spółka Akcyjna, Warszawa.

  • Fabryka Zabawek Artystycznych BAMBINO Kazimierz Suchodolski, Warszawa, Elekcyjna 37.

  • Fabryka Zabawek B. Milner, Warszawa, Mławska 5/17.

  • Fabryka Zabawek i Lalek Wacław Kietliński, Warszawa, Stępińska 25.

  • Fabryka Zabawek Mechanicznych Zygmunt Konopczyński, Warszawa, Piekarska 10, Fabryka – Dzika 61.

  • Firma Samuel Sztencel i Jakób (!) Krzepicki, Warszawa.

  • Instytut Wydawniczy NASZA KSIĘGARNIA, Warszawa, Spasowskiego 4a.

  • KAW Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa­Książka­Ruch”, Warszawa, Wilcza 46.

  • MADAME HENRIETTE, Warszawa, Mazowiecka 6.

  • MAW Młodzieżowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa­Książka­Ruch”, Warszawa, Aleja Stanów Zjednoczonych 53.

  • Pierwsza Warszawska Fabryka Nietłukących Lalek i Zabawek RAJ DZIECIĘCY Jan Wodniakowski, Warszawa, Chmielna 26, fabryka – Leszno 100.

  • Piotrowska Anna, Zabawkarstwo, Warszawa, Noakowskiego 16/15.

  • Poligraficzna Spółdzielnia Pracy ZESPÓŁ, Warszawa, Ogrodowa 31/35.

  • Polska Wytwórnia Zabawek i Bawidełek OKRĘT, Warszawa.

  • Pracownia Lalek Artystycznych MME JEANETTE, Janina Hekselman, Warszawa, Piękna 43.

  • Pracownia Zabawek Artystycznych KAROLINA, Karolina (?) Górcewicz, Warszawa, Zgoda 2.

  • PSZiWR Pomocnicza Spółdzielnia Zabawkarska i Wytwórczości Różnej, Warszawa.

  • Rękodzieło, Leonkowa Wacława, Warszawa.

  • Rękodzieło, Pawłowski Jerzy Stanisław, Warszawa.

  • Rękodzieło, Piotrowska Anna, Warszawa, Noakowskiego 16/15.

  • Rękodzieło, Szlachetka Dariusz, Warszawa.

  • RSZiZMiO Rzemieślnicza Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu Mechaników i Optyków, Warszawa, Podwale 11.

  • Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Galanteryjno­Zabawkarska GROCHOWIANKA, Warszawa.

  • Rzemieślnicza Spółdzielnia Pracy Zaopatrzenia i Zbytu Wytwórczości Różnej CENTRUM, Warszawa, Próżna 12a.

  • Rzemieślnicza Spółdzielnia SPÓJNIA, Warszawa, Wybrzeże Gdyńskie 2a.

  • Rzemieślnicza Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu MOTGOS, Warszawa, Nowogrodzka 42.

  • Rzemieślnicza Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu REFLEX, Warszawa, Szpitalna 8.

  • Rzemieślnicza Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu REMBERTÓW, Warszawa, Republikańska 24.

  • Rzemieślnicza Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu ŻOLIBORZ, Warszawa, Kozietulskiego 6.

  • Spółdzielnia Inwalidów im. H. Rutkowskiego, Warszawa, Ostrowiecka 1, filia w Jeziornej (?).

  • Spółdzielnia Inwalidów MAZOWIANKA, Warszawa, Płowiecka 61/65.

  • Spółdzielnia Inwalidów ŚWIT, Warszawa, Stalowa 39/41.

  • Spółdzielnia Pracy BAKELIT, Warszawa­Służewiec, Konstruktorska 5.

  • Spółdzielnia Pracy Blacharsko­Zabawkarska JEDNOŚĆ, Warszawa.

  • Spółdzielnia Pracy BUMET, Warszawa, Pl. Grzybowski 12/16

  • Spółdzielnia Pracy ESTETYKA, Warszawa, Chodkiewicza 4.

  • Spółdzielnia Pracy im. S. Dubois, Warszawa, Sterdyńska 1, filia w Woli Łaskarzewskiej.

  • Spółdzielnia Pracy INNOWACJA, Warszawa, Szaserów 110.

  • Spółdzielnia Pracy KINOSKOP, Warszawa.

  • Spółdzielnia Pracy MIŚ, Warszawa, Hoża róg Kruczej.

  • Spółdzielnia Pracy ODRODZENIE, Warszawa, Pl. Grzybowski 3.

  • Spółdzielnia Pracy POLLUX, Warszawa.

  • Spółdzielnia Pracy Przemysłu Artystycznego ŚWIATOWID, Warszawa, Filtrowa 54/58, Zakład nr 1 Przybyszewskiego 81/82.

  • Spółdzielnia Pracy Przemysłu Zabawkarskiego PROMIEŃ, Warszawa, Radzymińska 67.Spółdzielnia Pracy SILIKON, Warszawa.

  • Spółdzielnia Pracy SPAD, Warszawa, Płowiecka 76.

  • Spółdzielnia Pracy TWÓRCZOŚĆ, Warszawa.

  • Spółdzielnia Pracy WISŁA, Warszawa.

  • Spółdzielnia Pracy Wytwórców Rękodzieła Ludowego i Artystycznego KANON, Warszawa.

  • Spółdzielnia Pracy Zabawkarsko­Kaletnicza UNIA, Warszawa, Pl. Grzybowski 12/16.

  • Spółdzielnia Rzemieślnicza ŚRÓDMIEJSKA, Warszawa, Poznańska 21.

  • Spółdzielnia SAMOPOMOC INWALIDZKA, Warszawa.

  • Spółdzielnia z odp. udz. Polska Zabawka, Warszawa, Filtrowa 81.

  • Spółdzielnia Zabawkarsko­Stolarska Żoliborz, Dom Społeczny, na I Kolonii Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu, Warszawa, Pl. Wilsona/Krasińskiego.

  • SPWMiM Spółdzielnia Pracy Wyrobów Metalowych i Modelarskich, Warszawa.

  • SZWGiTS Stołeczne Zakłady Wyrobów Gumowych i Tworzyw Sztucznych, Warszawa, Gęsta 16, Liwiecka 17.

  • SZWRLiA Spółdzielcze Zrzeszenie Wytwórców Rękodzieła Ludowego i Artystycznego, Warszawa.

  • SZWzTSPT Stołeczne Zakłady Wyrobów z Tworzyw Sztucznych Przemysłu Terenowego, Warszawa, Al. Jerozolimskie 23.

  • TDL Towarzystwo Domu Ludowego Wytwórnia Gier i Zabawek, Warszawa, Piwna 13.

  • WARS Warszawskie Zakłady Materiałów Biurowych, Warszawa.

  • Warszawska Fabryka Lalek Kazimierza Kessela, Warszawa.

  • Warszawska Fabryka Zabawek ŻU­ŻU, Chaim Ricenberg i Bernard Wilczer, Warszawa, Bonifraterska 31.

  • Warszawska Spółdzielnia Pracy Artystów­Plastyków PLASTYKA, Warszawa, Długa 36.

  • Warszawskie Zakłady Usługowo­Produkcyjne Polskiego Związku Głuchych PZG w Warszawie a także Zakład Szkoleniowo­ Produkcyjny PZG TOMIZ, Warszawa, Jezuicka 1/3, Jagiellońska 42.

  • Warszawskie Zakłady Wyrobów Galanteryjnych PLASTIC, Warszawa.

  • WSK Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego, Warszawa.

  • Wydawnictwo Gier Planszowych GRANNA, Warszawa, Księcia Ziemowita 47.

  • Wydawniczo­Oświatowa Spółdzielnia Inwalidów WSPÓLNA SPRAWA, Warszawa, Żelazna 40, Zakład Produkcji Gier, Pańska 61.

  • Wyroby Galanterii z Tworzyw Sztucznych BROMA, M. Broszkiewicz i A. Matuszewski, Warszawa, Grójecka 31.

  • Wyroby rzemieślnicze A. Fejn, Warszawa, Franciszkańska 7.

  • Wyroby rzemieślnicze Bracia Lisowscy, Warszawa, Górczewska 46.

  • Wyroby rzemieślnicze F. Zielke, Warszawa, Zielna 27.

  • Wyroby rzemieślnicze H. Keller,Warszawa Wielka 18.

  • Wyroby rzemieślnicze J. Zborowski, Warszawa, Marjańska 7.

  • Wyroby rzemieślnicze M. Feldblum, Warszawa, Sienna 84.

  • Wyroby rzemieślnicze M. Płodowski, Warszawa, Jasna 18/20.

  • Wyroby rzemieślnicze T. Białecki, Warszawa, Krochmalna 36.

  • Wyrób Drobnych Przedmiotów Użytku Osobistego oraz Zabawek z Tworzyw Sztucznych Wiesława Rokosz (?), Warszawa, Pawia.

  • Wyrób Galanterii z Tworzyw Sztucznych Włodzimierz Nitowski, Warszawa, Szczęśliwicka 15.

  • Wyrób Zabawek Stefan Iwanicki, Warszawa, Folwarczna 5.

  • Wytwarzanie Galanterii – Zabawkarstwo, Warszawa, Ciołkowskiego 9.

  • Wytwórnia Gier Dziecinnych, S. A. Zanger, Warszawa.

  • Wytwórnia Gier, Zabaw Dziecięcych i Zajęć Freblowskich RAJ, Warszawa, Ciepła 3.

  • Wytwórnia i Hurtownia Zabawek oraz Wydawnictwo Gier Towarzyskich i Zajęć Freblowskich JOTER Józef Ringelblum, Warszawa, Nalewki 29.

  • Wytwórnia Pirotechniki Zabawkowej PYRROS A. Tomaszewski i W. Pankowski, Warszawa.

  • Wytwórnia Przyborów Szkolnych i Zabawek MUNDUS, Piotr Osiak, Marian Osiak,

  • Wytwórnia Wózków Dziecinnych i Lalkowych, J. Fogelman, Warszawa, Bagno 1.

  • Wytwórnia Wózków, Wielocypedów, Samojazdów Dziecięcych i Wózków Lalkowych, N. Blutstein, Warszawa, Chłodna 51.

  • Wytwórnia Wyrobów Gumowych R. Wojdak, Warszawa.

  • Wytwórnia Wyrobów Gumowych. Zabawki i Galanteria, Zygmunt Przeździecki, Warszawa, Ostrołęcka 5.

  • Wytwórnia Wyrobów Pirotechnicznych i Zabawek, A. Tomaszewski, Warszawa, Chmielna 126.

  • Wytwórnia Wyrobów z Metalu i Tworzyw Sztucznych L. Ahrens, Warszawa.

  • Wytwórnia Zabawek B. Olszewski i H. Woroszyński, Warszawa, Chłodna 33.

  • Wytwórnia Zabawek BAMBO, Warszawa, Szczęśliwiecka 32.

  • Wytwórnia Zabawek Blaszanych i Gier Towarzyskich Zygmunt Tietz, Warszawa, Kopernika 44.

  • Wytwórnia Zabawek Dziecinnych, Zabawek Choinkowych i Kotylionów, Owsiej Kamieniecki, Warszawa, Nalewki 37.

  • Wytwórnia Zabawek E. Szmiederberg i W. Hirszwald, Warszawa, Przechodnia 5.

  • Wytwórnia Zabawek i Galanterii Drzewnej WIÓR, Spółka Akcyjna, Warszawa, Wolność 4.

  • Wytwórnia Zabawek i Galanterii OSMO J. Moczarski, Warszawa, Chmielna 7.

  • Wytwórnia Zabawek i Wyrobów Zdobniczych Edward Manitius, Warszawa, Kępna 15.

  • Wytwórnia Zabawek Isz Henryk, Warszawa.

  • Wytwórnia Zabawek Janicki Stefan,

  • Warszawa, Folwarczna 5.

  • Wytwórnia Zabawek Jerzy Zaremba, Warszawa.

  • Wytwórnia Zabawek Metalowych i Mechanicznych Aron Szparag i Józef Rubin, Warszawa, Grzybowska 49.

  • Wytwórnia Zabawek Metalowych M. Akst, Warszawa.

  • Wytwórnia Zabawek Rauer, Kredyk i S­ka, Warszawa, Senatorska 22.

  • Wytwórnia Zabawek Stefan Śliwiński, Warszawa.

  • Wytwórnia Zabawek Tadeusz Palacz, Warszawa, Rakowiecka 45.

  • Wytwórnia Zabawek Wiktor Mazurkiewicz, Warszawa, Żelazna 101.

  • WZAiP Wytwórnia Zabawek Artystycznych i Pedagogicznych Warszawskiej Spółdzielni

  • Księgarskiej, Warszawa, Krasińskiego 10.

  • WZALiP Warszawskie Zakłady Aparatury Laboratoryjnej i Pomiarowej, Warszawa, Wynalazek 6.

  • WZiGP Wydawnictwo Zabawek i Gier Pedagogicznych A. J. Wiśniakowskiego, Warszawa, Krakowskie Przedmieście 75/81.

  • WZMiSPM Wytwórnia Zabawek Mechanicznych i Szkolnych Pomocy Naukowych, Warszawa, Senatorska 6.

  • WZPGG Warszawskie Zakłady Przemysłu Galanteryjno­Guzikarskiego, Warszawa, Racławicka 10.

  • Zabawkarstwo A. Eweliński i S. Lewin, Warszawa.

  • Zabawkarstwo AGSYL M. Falkowski, M. Ziółkowski, Warszawa, J. Fucika 2a.

  • Zabawkarstwo Bożena Szulska, Warszawa, Styrska 18.

  • Zabawkarstwo Gustaw Bryłowicz i Marjusz Faszfałów, Warszawa.

  • Zabawkarstwo Irena i Tadeusz Pamienko, Warszawa.

  • Zabawkarstwo Jakób (!) i Sura Krzepiccy, Warszawa.

  • Zabawkarstwo Józef Nielepko i Jan Muszalski, Warszawa.

  • Zabawkarstwo Ludwik Majewski i Antoni Zwoliński, Warszawa.

  • Zabawkarstwo Polskie. Spółka z o.o., Warszawa, Stalowa 40/42.

  • Zabawkarstwo Tomasz Warowny, Warszawa, Lucerny 119.

  • Zabawkarstwo Wacław Pietkun, Warszawa, Szczęśliwicka 23b.

  • Zabawki Artystyczne, Grzonkowski Henryk, Warszawa, Al. gen. Sikorskiego 31.

  • Zabawki Roman Skuza, Warszawa, Nowy Świat 40.

  • Zakład Tworzyw Sztucznych KADET. Zabawkarstwo S.C. Dariusz Dobierski, Krystyna Kalinowska, Warszawa, Osada Ojców 36.

  • Zakład Wyrobów Aluminiowych Stanisław Zakrzewski, Warszawa, Zajęcza 8.

  • Zakład Zabawkarski, Bohdan Stankiewicz, Warszawa, Myszyniecka 29.

  • Zakłady Handlowo­ Przemysłowe. Zabawki, Materiały Pisemne, Podarki, Józef Malanowski, Warszawa, Królewska 37, Fabryka – Żytnia 41.

  • Zakłady Mechaniczne MIŚ, inż. Zbigniew Lisowski i S­ka. Wytwórnia Zabawek i Wyrobów Gumowych, Warszawa.

  • Zakłady Przemysłu Zabawkarskiego, Instrumentów Muzycznych i Drobnych Wyrobów Drzewnych GNOM Bronisław Mańkowski, Warszawa, Zygmuntowska 8.

  • Zakłady Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych PLASTIC, Warszawa.

  • ZWUiAG Zakłady Wytwórcze Urządzeń i Aparatury Grzejnej A­5, Warszawa.

  Rzemieślnicy działający na terenie Warszawy w okrsie międzywojennym, pisownia oryginalna: 

Berlinerblau Sender, Braun Dawid, Brodziński Jan, Budziszewski Antoni, Chmielewski Jan, Dostał Maksymilian, Drewniak Alojzy, Drzewiecka Jadwiga, Fajglowicz H., Goldberg Jakób (!), Goldszpiner Menachem, Grunspan Sydney, Gurwicz Hersz, Gutmer Moszek vel Maurycy, Gzell Józef, Holtstein Kazimierz, Jankowska Janina,Jędrzejowski Zygmunt, Józefowicz Henryk, Jungier Mieczysław, Karasińska Marja, Kawka Anna, Kowalski Feliks Władysław, Kwiatkowski Wacław, Lederman Gabryel, Milner Szlama, Muszalski Jan, Najman Icek, Pieńkowska Walerja, Pietraszkiewicz Andrzej, Pikiel Roman, Powirskier Ludwik, Raczyński Jan, Rotszyld Mojżesz, Rozenblum Adam, Sekulski Stanisław, Stachiewicz P. Z., Szlufman Izrael, Sztencel Szmul, Turkiewicz Władysław, Wajs Perec, Wędziński Antoni, Woyno Wojciech, Zadziełło­Zieliński Władysław, Żera Ładysław.

bottom of page