Odsłona 10. - Zrób to sam
Przez wiele wieków podział obowiązków domowych na kobiece i męskie był silnie zaznaczony, co odzwierciedlały zabawki dziecięce. Przędzenie, tkanie, szycie, haftowanie i inne robótki ręczne postrzegano jako zajęcia przeznaczone dla kobiet. Dziewczęta wdrażano w nie od najmłodszych lat, często przy użyciu pełnowymiarowych narzędzi i akcesoriów. Posiadaczki lalek mogły ćwiczyć swoje umiejętności krawieckie na miniaturowych wykrojach i ubrankach, od połowy XIX w. także za pomocą dziecięcych maszyn do szycia na korbkę. Analogicznie angażowano chłopców w prace stolarskie, ciesielskie czy budowlane. W XX w. wielu wytwórców zabawek oferowało zestawy małych, choć w pełni funkcjonalnych narzędzi np. do obróbki drewna. Wyobraźnię przestrzenną rozwijały m.in. spopularyzowane w XIX w. zestawy do tworzenia makiet wsi czy miasteczek, a także kamienne i drewniane klocki budowlane. Zarówno zabawki konstrukcyjne, jak i te związane z robótkami ręcznymi doskonale wspomagają rozwój zdolności manualnych oraz kreatywności, dlatego do dziś cieszą się powodzeniem, choć oczywiście współcześnie są wiele bezpieczniejsze w użytkowaniu i adresowane do wszystkich dzieci niezależnie od płci.
10.1
„Haftowane serwetki”
Zestaw do nauki haftu: plastikowy tamborek (o śr. 10 cm), igły, nici i bawełniane serwetki drukowane w pomocnicze wzory. Wyrób Spółdzielni Pracy SPAD w Warszawie, Polska, lata 70-80. XX w.
10.2
Klocki „Zorka”
Zestaw drewnianych, malowanych klocków w oryginalnym opakowaniu (szer. 28 cm). Wyrób Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego ZORKA w Cieplicach, Polska, lata 50. XX w.
10.3
Kołowrotek
Ozdobny kołowrotek w stylu ludowym (wys. 33,7 cm) wykonany z toczonego drewna, z ruchomymi elementami i czesanką lnianą na wrzecionie. Wyrób rzemieślniczy, Polska, 2. poł. XX w.
10.4
„Mała hafciarka”
Zestaw do nauki haftu krzyżykowego: plastikowy tamborek (o śr. 10 cm), igły, nici i bawełniane serwetki drukowane w pomocnicze wzory. Wyrób Spółdzielni Pracy SPAD w Warszawie, Polska, lata 70-80. XX w.
10.5
Krosno tkackie
Małe, proste krosno (szer. 27 cm) do nauki tkania wykonane z surowego drewna, z osnową ze sznurka jutowego, oraz czółenko tkackie. Wyrób rzemieślniczy, Polska, lata 90. XX w.