15 maja - 15 listopada 2021
Wystawa online współfinansowana ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego
MICHALINA
CHEŁMOŃSKA
-SZCZEPANKOWSKA
1885-1953
Nauczycielka, poetka i działaczka oświatowa. Urodziła się w Warszawie – tu odebrała wykształcenie w zakresie polonistyki i języków obcych, a w 1906 r. uzyskała prawo nauczania. W 1907 r. zamieszkała w Mińsku Mazowieckim, gdzie w 1909 r. podjęła pracę w Prywatnej Dwuklasowej Szkole Jadwigi Dmowskiej, a w 1912 r. – w Siedmioklasowej Pensji Marii Grochowskiej. W latach 1918-20 nauczała języka polskiego w Gimnazjum Żeńskim przy ul. Tadeusza Kościuszki. Od 1919 r. przez trzynaście lat organizowała i prowadziła Publiczne Szkoły Powszechne w okolicznych wsiach. Tworzyła wiersze i przekłady poezji, opowiadania oraz utwory sceniczne – głównie dla dzieci. W 1907 r. zadebiutowała w tygodniku „Zorza”, rok później wydano zbiór jej wierszy zatytułowany „Ranna rosa”. Publikowała wielokrotnie m.in. w „Moim Pisemku”, „Płomyku” i „Płomyczku”. W czasie II wojny światowej, będąc już na emeryturze, angażowała się w tajne nauczanie młodzieży.
Ze względu na bogaty dorobek w obszarze literatury i poezji dziecięcej, kierowanie swojej twórczości do ludu, a także wieloletnią pracę na rzecz ludności wiejskiej, twórczyni ta nazywana bywa „Mińską Konopnicką”.
Za swoją działalność dydaktyczną Michalina Chełmońska-Szczepankowska została odznaczona medalem 10-lecia Odzyskania Niepodległości oraz medalem za długoletnią służbę nauczycielską. Jest patronką Szkoły Podstawowej nr 2 w Słupnie, a jej imię nosi Powiatowy Konkurs Recytatorski dla dzieci i młodzieży z Mińska Mazowieckiego i okolic.
Kilka słów o autorce lalki:
Justyna Skowyrska-Górska (ur. 1980) – absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Studium Pedagogicznego. Od 2016 r. bierze udział w licznych projektach, pełniąc rolę instruktora, wykładowcy, organizatora i animatora kultury. Zajmuje się działalnością edukacyjną dla dzieci, młodzieży i dorosłych oraz terapią przez sztukę osób niepełnosprawnych. Zarządza pracownią ceramiki w ośrodku szkoleniowym Stowarzyszenia „Akademia Łucznica”, w którym w latach 2016-20 pełniła funkcję Prezesa. Prowadzi też kursy doskonalenia zawodowego w dziedzinie ceramiki. Ma na swoim koncie kilka wystaw indywidualnych i kilkanaście zbiorowych, zarówno ceramiki użytkowej czy dekoracyjnej, jak i malarstwa.
Technika wykonania lalki: Tors, kończyny, głowa i fryzura uformowane z gliny, wypalane, malowane i szkliwione, pozostała część ciała wykonana z tkaniny z wypełnieniem.
MECENAS EKSPONATU
Mecenasem eksponatu jest MUZEUM ZIEMI MIŃSKIEJ, którego ekspozycje stałe oraz czasowe prezentują dzieje Mińska Mazowieckiego i okolic – stron bliskich sercu Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej. Instytucja ma w swoich zbiorach świadectwa historii lokalnej: fotografie, dokumenty, kolekcję ikonograficzną, mapy oraz powiększający się stale zbiór czasopism z XIX i początku XX wieku – dzięki nim można poznać realia życia poetki i jej współczesnych, kontekst jej twórczości oraz miejsca, w których mieszkała, tworzyła i pracowała jako nauczycielka z pasją poświęcająca się edukacji młodzieży z miasta oraz okolicznych wsi.
english
russian
Учительница, поэтесса и педагогическая деятельница. Родилась в Варшаве, где получила образование в области польского и иностранных языков, а в 1906 г. получила лицензию учителя. В 1907 г. переехала в Миньск-Мазовецки, где в 1909 г. начала работать в частной школе Ядвиги Дмовской, а в 1912 г. – в семиклассной школе Марии Гроховской. В 1918-1920 гг. преподавала польский язык в женской гимназии, на ул. Тадеуша Костюшко. С 1919 г. организовывала и управляла общественными школами в окрестных деревнях. Она писала стихотворения, а также переводила поэзию, рассказы и сценические пьесы – в основном для детей. В 1907 г. дебютировала в еженедельнике Zorza («Зоря»), а год спустя вышел сборник ее стихов «Утренняя роса». Она много раз публиковалась, в частности, в журналах Moje Pisemko («Мой журнальчик»), Płomyk («Огонек») и Płomyczek («Огонечек»). Во время Второй мировой войны, уже будучи на пенсии, занималась обучением молодежи в подполье.
Благодаря своим значительным достижениям в области детской литературы и поэзии, обращению своими произведениями к народу, а также многолетнему труду на пользу сельского населения, ее иногда называют «Конопницкой из Миньска».
За дидактическую работу Михалина Хелмоньска-Щепанковска была награждена медалью «10-летия восстановления независимости» и медалью за многолетнюю преподавательскую деятельность. Она является покровительницей начальной школы № 2 в городе Слупно, а Конкурс чтецов для детей и молодежи из г. Миньск-Мазовецки и его окрестностей носит ее имя.
Несколько слов о авторе куклы:
Justyna Skowyrska-Górska (родилась в 1980 г.) – выпускница факультета живописи Академии изящных искусств в Варшаве и Педагогического школы. С 2016 года она участвует в многочисленных проектах, выступая в качестве инструктора, лектора, организатора и культурного аниматора. Она занимается образовательной деятельностью для детей, молодежи и взрослых, а также терапией искусством для людей с ограниченными возможностями. Она руководит студией керамики в образовательном центре Ассоциации „Akademia Łucznica", где она занимала должность президента в 2016-20 гг. Она также ведет курсы повышения квалификации по керамике. У нее было несколько персональных выставок и более десятка коллективных выставок как функциональной или декоративной керамики, так и живописи.
Техника изготовления куклы: Туловище, конечности, голова и прическа сформированы из глины, обожжены, расписаны и покрыты глазурью, остальное тело сделано из ткани с выполнением.
Меценатом экспоната является Музей минской области, постоянные и временные выставки которого представляют историю Минска Мазовецкого и его окрестностей, районов, близких Михалине Челмоньской-Щепанковской. В коллекциях учреждения хранятся свидетельства местной истории: фотографии, документы, иконографическая коллекция, карты и постоянно пополняющаяся коллекция журналов XIX и начала XX века - благодаря им можно познакомиться с реальностью жизни поэтессы и ее современников, контекстом ее творчества и местами, где она жила, работала и творила как педагог, страстно преданный делу воспитания молодежи города и местных деревень.
Teacher, poet and educational activist. She was born in Warsaw, where she received her education in Polish studies and foreign languages and in 1906 obtained a teaching licence. In 1907 she settled in Mińsk Mazowiecki, where in 1909 she started working at Jadwiga Dmowska Private School, and in 1912 at Maria Grochowska finishing school. In 1918-1920 she taught Polish at the Female Middle School in Tadeusz Kościuszko Street. From 1919 she organised and managed Public Common Schools in the surrounding villages for thirteen years. She wrote poems and poetry translations, short stories and play scripts – mainly for children. In 1907 she debuted in the weekly "Zorza", a year later, a collection of her poems "Ranna rosa" was published. She numerously published her works, among others, in "Moje Pisemko", "Płomyk" and "Płomyczek" magazines. During the Second World War, already retired, she was involved in the clandestine teaching of young people.
Due to her rich achievements in the field of children's literature and poetry, her work addressed to the people, as well as her many years of work for the benefit of the rural population, she is sometimes referred to as "Konopnicka of Mińsk".
For her teaching work, Michalina Chełmońska-Szczepankowska received the Medal of the 10th Anniversary of Regaining Independence and the medal for long-standing teaching service. She is the patron of the Primary School no. 2 in Słupno. Тhe District Recitation Contest for children and youth in Mińsk Mazowiecki has been named after her.
About the author of the doll:
Justyna Skowyrska-Górska (born in 1980) – a graduate of the Faculty of Painting at the Academy of Fine Arts in Warsaw and the Pedagogical School. Since 2016 she has participated in numerous projects, acting as an instructor, lecturer, cultural animator and organizer. She is involved in educational activities for children, youth and adults as well as in therapy through art for disabled people. She manages the ceramics workshop at the training centre of the "Łucznica Academy" Association, where she worked as President in 2016-20. She also runs education courses in ceramics. She has had several individual exhibitions and over a dozen collective exhibitions, both of functional or decorative ceramics and of painting.
Doll making technique: Torso, limbs, head and hairstyle formed from clay, fired, painted and glazed, the rest of the body made of fabric with filling.
The patron of the exhibit is THE MUSEUM OF THE LAND OF MINSK, whose permanent and temporary exhibitions present the history of Minsk Mazowiecki and its surroundings, the areas close to Michalina Chełmońska-Szczepankowska. The institution has in its collection the testimonies of the local history: photographs, documents, iconographic collection, maps and constantly growing collection of magazines from 19th and early 20th century – thanks to them one can get to know the reality of life of the poetess and her contemporaries, the context of her works and places where she lived, worked and created as a teacher passionately devoted to education of the youth from the city and local villages.