top of page
Logo wystawy zabawa w dom

wirtualna wystawa  ZABAWA W DOM

Odsłona 10. - Zrób to sam

Przez wiele wieków podział obowiązków domowych na kobiece i męskie był silnie zaznaczony, co odzwierciedlały zabawki dziecięce. Przędzenie, tkanie, szycie, haftowanie i inne robótki ręczne postrzegano jako zajęcia przeznaczone dla kobiet. Dziewczęta wdrażano w nie od najmłodszych lat, często przy użyciu pełnowymiarowych narzędzi i akcesoriów. Posiadaczki lalek mogły ćwiczyć swoje umiejętności krawieckie na miniaturowych wykrojach i ubrankach, od połowy XIX w. także za pomocą dziecięcych maszyn do szycia na korbkę. Analogicznie angażowano chłopców w prace stolarskie, ciesielskie czy budowlane. W XX w. wielu wytwórców zabawek oferowało zestawy małych, choć w pełni funkcjonalnych narzędzi np. do obróbki drewna. Wyobraźnię przestrzenną rozwijały m.in. spopularyzowane w XIX w. zestawy do tworzenia makiet wsi czy miasteczek, a także kamienne i drewniane klocki budowlane. Zarówno zabawki konstrukcyjne, jak i te związane z robótkami ręcznymi doskonale wspomagają rozwój zdolności manualnych oraz kreatywności, dlatego do dziś cieszą się powodzeniem, choć oczywiście współcześnie są wiele bezpieczniejsze w użytkowaniu i adresowane do wszystkich dzieci niezależnie od płci. 

10.1

„Haftowane serwetki” 

Zestaw do nauki haftu: plastikowy tamborek (o śr. 10 cm), igły, nici i bawełniane serwetki drukowane w pomocnicze wzory. Wyrób Spółdzielni Pracy SPAD w Warszawie, Polska, lata 70-80. XX w.

10.2

Klocki „Zorka” 

Zestaw drewnianych, malowanych klocków w oryginalnym opakowaniu (szer. 28 cm). Wyrób Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego ZORKA w Cieplicach, Polska, lata 50. XX w.

10.3

Kołowrotek

Ozdobny kołowrotek w stylu ludowym (wys. 33,7 cm) wykonany z toczonego drewna, z ruchomymi elementami i czesanką lnianą na wrzecionie. Wyrób rzemieślniczy, Polska, 2. poł. XX w.

10.4

„Mała hafciarka” 

Zestaw do nauki haftu krzyżykowego: plastikowy tamborek (o śr. 10 cm), igły, nici i bawełniane serwetki drukowane w pomocnicze wzory. Wyrób Spółdzielni Pracy SPAD w Warszawie, Polska, lata 70-80. XX w.

10.5

Krosno tkackie 

Małe, proste krosno (szer. 27 cm) do nauki tkania wykonane z surowego drewna, z osnową ze sznurka jutowego, oraz czółenko tkackie. Wyrób rzemieślniczy, Polska, lata 90. XX w.

10.6

„Wycinam i haftuję” 

Zestaw do nauki haftu krzyżykowego i płaskiego: plastikowy tamborek (o śr. 10 cm), igły, nici i bawełniane serwetki drukowane w pomocnicze wzory. Wyrób Spółdzielni Pracy SPAD w Warszawie, Polska, lata 70-80. XX w.

10.7

Wycinanka „Stacja benzynowa” 

Tekturowa teczka (szer. 15,5 cm) z kompletem 10 drukowanych plansz do złożenia modelu stacji benzynowej. Wyrób Poligraficznej Spółdzielni Pracy ZESPÓŁ w Warszawie, Polska, lata 70-80. XX w.

10.8

Zestaw stolarski 

Komplet dziecięcych narzędzi i akcesoriów stolarskich z drewna, metalu i plastiku zamocowanych na płycie pilśniowej (szer. 18 cm). Wyrób Spółdzielni Pracy POSTĘP w Częstochowie, 1986 r.

10.9

„Zbuduję osadę” 

Zestaw drewnianych elementów konstrukcyjnych w oryginalnym opakowaniu (szer. 28 cm). Wyrób Zakładu CZERWONA GWIAZDA, Możga, Udmurcka ASRR, lata 60-80. XX w.

10.10

Polska maszyna do szycia 

Dziecięca, funkcjonalna maszyna do szycia (szer. 20 cm) z lakierowanego metalu. Wyrób Spółdzielni Pracy Wyrobów Metalowych i Modelarskich w Poznaniu, Polska, lata 60-80. XX w.

10.11

Zestaw stolarski „MIR”

Dziecięcy komplet do cięcia i obróbki drewna złożony z narzędzi drewniano-metalowych. Wyrób Mińskiego Związku Produkcyjnego – Produkcja Zabawek MIR, Baranowicze, ZSRR, lata 70. XX w.

10.12

Radziecka maszyna do szycia

Metalowa maszyna do szycia na drewnianej podstawie (szer. 25,5 cm), ozdobnie malowana, napędzana korbką. Wyrób Związku PROSZWIEJMASZ, Orsza, ZSRR, lata 60-80. XX w.

Logo Ministerstwa Kultury

Kurator wystawy: Aneta Popiel-Machnicka

Scenariusz i teksty wystawy: Zofia Jusiak

Współpraca i korekta tekstów: Dagna Cichoń

Tłumaczenia: Patryk Zacharzewski

Projekt i wykonanie wystawy wirtualnej: Mariusz Milewski Współpraca graficzna: Violetta Popiel-Machnicka

Podziękowania: Róża i Lew

PARTNERZY

Logo Polskie Radio Dzieciom
Logo Zwalcz nude
Logo Radio dla Ciebie
Logo Czas Dzieci
Logo Miasto Dzieci
Logo Moi-Mili

Dołożyliśmy wszelkich starań, by strona prezentująca wirtualną wystawę ZABAWA W DOM była dostępna dla jak najszerszej grupy użytkowników, niezależnie od używanej technologii, oprogramowania czy posiadanej dysfunkcji i spełniała maksimum międzynarodowych wytycznych Web Content Accessibility Guidelines 2.0 (WCAG 2.0). 

bottom of page