top of page
MWS logo.jpg

15 maja - 15 listopada 2021
Wystawa online współfinansowana ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego


 

logo mazowsze samo.jpg
Tektura Papier

XYMENA
ZANIEWSKA

1927-2016

Scenografka, architektka, projektantka mody i kostiumografka, twórczyni polskiej szkoły scenografii. Urodziła się w Poznaniu, zaś w czasie II wojny światowej trafiła do Częstochowy, gdzie jako sanitariuszka działała w Armii Krajowej. W 1952 r. ukończyła Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, a kilka lat później – Wydział Architektury Wnętrz stołecznej Akademii Sztuk Pięknych. Jako studentka podjęła pracę w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, następnie w Miastoprojekcie budującym Marszałkowską Dzielnicę Mieszkaniową, zaś w latach 1950-55 kierowała Pracownią Urbanistyczną MDM. Jako projektantka wystaw i projektantka mody współpracowała m.in. z Modą Polską. W 1958 r. debiutowała w charakterze autorki dekoracji Teatru Telewizji. Przez ponad 20 lat była głównym scenografem Telewizji Polskiej, z której odeszła w 1981 r. – w dniu ogłoszenia stanu wojennego. Niemal do końca życia tworzyła projekty dekoracji i kostiumów do przedstawień teatralnych oraz operowych. 


Artystka była wielką miłośniczką zwierząt – zwłaszcza koni, które towarzyszyły jej w czasach dzieciństwa oraz gęsi, które hodowała i traktowała jak pełnoprawnych domowników. W latach 1990-2014 była prezeską Fundacji Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego „Panda”.


Dokonania Xymeny Zaniewskiej nagrodzono m.in. dwiema nagrodami Komitetu ds. Radia i Telewizji za osiągnięcia w obszarze scenografii telewizyjnej oraz I Nagrodą Związku Architektów Szwajcarskich. Twórczyni została też odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

 

  Kilka słów o autorce lalki: 

Joanna Michalska (ur. 1975) – z wykształcenia plastyk i projektant odzieży. Od 12 lat projektuje i szyje ubiory, akcesoria, zabawki i rozmaite miniaturowe postacie – m.in. w ramach autorskiego projektu „Szmaciane Misie”. Artystka propaguje szycie ręczne jako sposób na relaks, prowadząc liczne warsztaty m.in. szycia, haftowania i cerowania oraz stronę nitkomaniacy.pl. Związana ze Służewskim Domem Kultury i Domem Kultury KADR, gdzie organizuje warsztaty i włącza się w działania społeczne. Oprócz szycia pasjonuje się pracą z papierem oraz współczesnym wykorzystaniem dawnych technik rzemieślniczych. Często pracuje z materiałami z odzysku, ponieważ bliska jest jej filozofia zero waste.

Technika wykonania lalki: korpus, głowa i kończyny lalki uszyte ręcznie z tkaniny lnianej z odzysku, ruchome stawy, włosy z włóczki wełnianej z domieszką, oczy i detale twarzy haftowane; gęsi szyte ręcznie z tkaniny bawełnianej, haftowane.

 

   MECENAS EKSPONATU  

Mecenasem eksponatu jest PZL – działająca od 1999 r. agencja reklamowa, której założycielami, współwłaścicielami i dyrektorami artystycznymi są Kot Przybora – anglista, syn słynnego poety i satyryka Jeremiego Przybory oraz Iwo Zaniewski – malarz, fotografik, reżyser, syn wybitnej scenografki Xymeny Zaniewskiej. PZL – wyróżniona tytułem Agencji XX-lecia – stworzyła wiele niezapomnianych kampanii na najwyższym poziomie artystycznym i literackim, wyznaczając swą  oryginalną estetyką i błyskotliwym humorem nowe kierunki w polskiej komunikacji reklamowej.  

PZL.jpg
english
russian

Сценограф, архитектор, дизайнер одежды и костюмов, создатель польской школы сценографии. Заневска родилась в Познани, а во время Второй мировой войны была отправлена в Ченстохову, где работала медсестрой в Армии Крайовой. В 1952 г. окончила архитектурный факультет Варшавского политехнического университета, а несколько лет спустя – факультет дизайна интерьера Академии изящных искусств в Варшаве. В студенческие годы работала в Институте промышленного дизайна, позднее – при городском проекте постройки Маршалковского жилого района (MDM), а с 1950 по 1955 г. руководила Студией городского дизайна MDM. Как дизайнер она сотрудничала с «Модой польской». В 1958 г. дебютировала в качестве художника-постановщика в Театре телевидения. Более 20 лет работала главным сценографом Польского телевидения, которое бросила в 1981 г. в день объявления военного положения. Почти до конца жизни она создавала проекты декораций и костюмов для театральных и оперных спектаклей.

 

Заневска была большой любительницей животных – особенно лошадей, которые окружали ее в детстве, и гусей, которых она разводила и относилась к ним как к полноценным членам семьи. В 1990-2014 гг. занимала должность президента Фонда развития Варшавского зоологического сада «Панда».

 

Достижения Ксимены Заневской были отмечены двумя премиями Комитета по радио и телевидению за заслуги в области сценографии телевидения и 1-ой премией Союза швейцарских архитекторов. Она также получила Командорский крест Ордена Возрождения Польши и Командорский крест со звездой Ордена Возрождения Польши.

Несколько слов о авторе куклы: 

Joanna Michalska (родилась в 1975 г.)  – дипломированный визуальный художник и дизайнер одежды. В течение 12 лет она разрабатывает и шьет одежду, аксессуары, игрушки и различных миниатюрных персонажей  –  например, в рамках собственного проекта "Тряпичные мишки". Художница пропагандирует ручное шитье как способ расслабиться, проводит многочисленные занятия, в том числе по шитью, вышивке и починке, а также ведет сайт nitkomaniacy.pl. Связана с Служевским культурным центром и культурным центром KADR, где организует семинары и участвует в общественной деятельности. Кроме шитья увлекается работой с бумагой и современным использованием старых ремесленных техник. Она часто работает с переработанными материалами, потому что философия безотходного производства ей близка.

Техника изготовления куклы: Тело, голова и конечности сшиты вручную из переработанной льняной ткани, подвижные суставы, волосы из шерстяной пряжи с добавлением шерсти, глаза и детали лица вышиты; гуси сшиты вручную из хлопковой ткани, вышиты.

Меценатом экспоната является PZL – рекламное агентство, работающее с 1999 года, основателями, совладельцами и художественными руководителями которого являются Кот Пшибора – английский филолог, сын известного поэта и сатирика Еремея Пшиборы, и Иво Заневский – художник, фотограф и режиссер, сын выдающегося сценографа Ксимены Заневской. PZL, удостоенное звания агентства 20-летия, создало множество незабываемых кампаний на самом высоком художественном и литературном уровне, задавая новые направления в польской рекламной коммуникации своей оригинальной эстетикой и остроумным юмором. 

Stage designer, architect, fashion and costume designer, creator of the Polish school of stage design. She was born in Poznań, and during World War II, she moved to Częstochowa, where she worked for the Home Army as a nurse. In 1952, she graduated from the Faculty of Architecture at the Warsaw University of Technology, and several years later, from the Faculty of Interior Design at the Academy of Fine Arts in Warsaw. As a student she started working at the Institute of Industrial Design, then at Miastoprojekt, which built the Marszałkowska Housing Estate, and between 1950 and 1955 she managed the MDM Urban Design Studio. As an exhibition and fashion designer, she collaborated with, among others, Moda Polska. In 1958 she made her debut as a set designer for the Television Theatre. For over 20 years Zaniewska was the chief stage designer of Polish Television, which she left in 1981, the day martial law was declared. Almost until the end of her life she created projects of decorations and costumes for theatre and opera performances.

 

Xymena Zaniewska was a great animal lover – especially horses, which accompanied her in childhood, and geese, which she bred and treated as full-fledged family members. In 1990-2014 she was the president of the Foundation for the Development of Warsaw Zoological Garden "Panda".

 

Xymena Zaniewska's achievements were recognised with, among others, two awards from the Radio and Television Committee for her achievements in television scenography and the 1st Prize of the Swiss Architects Association. She was also awarded the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta and the Commander's Cross with Star of the Order of Polonia Restituta.

About the author of the doll: 

Joanna Michalska (born in 1975) – a trained visual artist and clothing designer. For 12 years, she has been designing and sewing clothes, accessories, toys and various miniature characters – e.g. as part of her own project "Rag Teddy Bears". The artist promotes hand sewing as a way to relax, holding numerous sewing, embroidery and mending workshops, as well as the nitkomaniacy.pl website. Associated with the Służew Culture Center and Cultural Center KADR, where she organizes workshops and participates in social activities. In addition to sewing, she is passionate about working with paper and contemporary use of old craft techniques. She often works with recycled materials, promoting the zero "waste" philosophy.

Doll making technique: body, head and limbs hand sewn with recycled linen fabric, movable joints, hair from woollen yarn, eyes and facial details embroidered; geese hand sewn with cotton fabric, embroidered.

The patron of the exhibit is PZL – an advertising agency operating since 1999, whose founders, co-owners and artistic directors are Kot Przybora – an English philologist, son of the famous poet and satirist Jeremi Przybora, and Iwo Zaniewski  a painter, photographer and director, son of the outstanding stage designer Xymena Zaniewska. PZL, awarded the title of 20th Anniversary Agency, has created numerous unforgettable campaigns at the highest artistic and literary level, setting new directions in Polish advertising communication with its original aesthetics and brilliant humor. 

 

MUZEUM DOMKÓW LALEK, GIER I ZABAWEK   muzeum@MuzeumDomkow.pl

bottom of page