15 maja - 15 listopada 2021
Wystawa online współfinansowana ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego
ANNA
TOMASZEWICZ
-DOBRSKA
1854-1918
Lekarka chorób kobiecych i pediatra, działaczka społeczna, pierwsza kobieta z dyplomem medycznym prowadząca praktykę lekarską na ziemiach polskich. Urodziła się w Mławie, dzieciństwo spędziła w Łomży i Warszawie, gdzie w 1869 r. ukończyła z wyróżnieniem wyższą pensję pani Paszkiewiczowej. Dwa lata później została przyjęta, jako jedna z pierwszych kobiet, na studia medyczne w Zurychu. Dyplom lekarski otrzymała w 1877 r. W 1880 r. otworzyła swoją praktykę lekarską w Warszawie przy ulicy Niecałej, a w 1882 r. podjęła pracę w przytułku położniczym, którym kierowała przez kolejnych 30 lat. W 1896 r. przeprowadziła pierwsze w stolicy cięcie cesarskie. Ponadto szkoliła akuszerki, propagowała higienę i zdrowy styl życia, udzielała się w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności, Towarzystwie Kolonii Letnich dla Dzieci oraz Towarzystwie Kultury Polskiej. Działała na rzecz równouprawnienia kobiet, m.in. jako współorganizatorka pierwszego Zjazdu Kobiet Polskich w 1907 r.
Będąc świeżo upieczoną absolwentką medycyny, otrzymała propozycję pracy w Japonii. Wybrała Warszawę, lecz z braku możliwości nostryfikacji dyplomu na miejscu, swoich praw dochodziła aż w Petersburgu. Traf chciał, że w mieście przebywał akurat sułtan, a jego harem potrzebował kobiecej opieki medycznej. Dzięki podjęciu tej praktyki młodej lekarce udało się ostatecznie zatwierdzić swoje uprawnienia.
Nie zachowały się dokumenty świadczące o tym, by Anna Tomaszewicz-Dobrska otrzymała jakiekolwiek nagrody czy odznaczenia za swoją oddaną, pionierską pracę. Uhonorowali ją natomiast mieszkańcy rodzinnej Mławy, czyniąc lekarkę patronką ulicy, przy której usytuowany jest lokalny szpital.
Kilka słów o autorce lalki:
Katarzyna Pietrzykowska (ur. 1991) – absolwentka Wydziału Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Studium Techniki Teatralnej. Lalki artystyczne tworzy od 2013 r., obecnie pod nazwą Trina Art Studio – swoim dziełom zawsze nadaje rys psychologiczny i indywidualny charakter, traktując pracę nad nimi jako formę relaksacji i wyciszenia. W procesie twórczym artystka korzysta przede wszystkim z różnorodnych mas rzeźbiarskich, a niekiedy z filcu, styroduru czy drewna – na bieżąco dobiera kolory, materiały i dopasowuje je do danej postaci. Od 2018 r. pasją dzieli się z innymi, prowadząc cykliczne kursy lalki artystycznej w Centrum Artystycznym Sztukarnia. Ponadto tworzy realistyczne, miniaturowe ptaki, a także scenografię i rekwizyty na potrzeby animacji poklatkowych.
Technika wykonania lalki: Wszystkie części ciała lalki rzeźbione z masy samoschnącej, poszczególne elementy łączone stawami kulkowymi, włosy z kozy angorskiej, oczy z masy polimerowej i żywicy UV, detale twarzy malowane.
MECENAS EKSPONATU
Mecenasem eksponatu jest CENTRUM MEDYCZNE Kobieta i Matka w Warszawie – klinika specjalizująca się w ginekologii plastycznej, estetycznej, operacyjnej oraz zachowawczej. Założycielka placówki, lek. med. Marta Mączka, kreuje piękno i zdrowie wśród kobiet, w zgodzie z ideami dr Anny Tomaszewicz-Dobrskiej – zabiegowca, lekarki o pionierskich dokonaniach, działaczki emancypacyjnej. Dba o zdrowie kobiet na różnych etapach ich życia, a także angażuje się w ich edukację i rozwój, promując prace artystek-amatorek poprzez akcję „Artystki poszukiwane” oraz profilaktykę zdrowia wśród przedstawicielek płci pięknej, realizując „Projekt Salus feminis – Projekt dla Zdrowia Kobiet”.
english
russian
Врач женских болезней и педиатр, общественная деятельница, первая женщина с медицинским дипломом, практикующая медицину на польской земле. Родилась в Млаве, но свое детство провела в Ломже и Варшаве, где в 1869 г. с отличием окончила школу госпожи Пашкевичовой. Два года спустя она стала одной из первых женщин, поступивших на медицинский факультет в Цюрихе. Медицинский диплом получила в 1877 г. В 1880 г. открыла свою медицинскую практику в Варшаве на улице Нецалой, а в 1882 г. устроилась на работу в приют для беременных, которым руководила последующие тридцать лет. В 1896 г. провела первое кесарево сечение в столице. Кроме того, она обучала акушерок, популяризировала гигиену и здоровый образ жизни, а также вела активную деятельность в Варшавском благотворительном обществе, Обществе летних лагерей для детей и Обществе польской культуры. Анна Томашевич-Добрска была одним из организаторов первого Конгресса польских женщин в 1907 г. и активно работала в пользу равенства полов.
Как свежей выпускнице медицины ей предложили работу в Японии. Она выбрала Варшаву, но поскольку ее диплом там не мог быть признан, ей пришлось даже отправиться в Петербург, чтобы отстаивать свои права. К счастью, в городе находился султан, и его гарем нуждался в женской медицинской помощи. Благодаря этому молодая женщина наконец-то добилась нострификации своего швейцарского диплома.
Никакие документы, свидетельствующие о том, что Анна Томашевич-Добрска получила какие-либо премии или награды за свою самоотверженную, новаторскую работу, не сохранились. Однако, ее чествовали жители родного города Млава, назвавшие честь Добрской улицу, на которой расположена местная больница.
Несколько слов о авторе куклы:
Katarzyna Pietrzykowska (родилась в 1991 г.) – выпускница факультета сценографии Академии изящных искусств в Варшаве и Школы театральной техники. Она создает художественные куклы с 2013 года - всегда придает своим произведениям психологический и индивидуальный характер, относясь к работе над ними как к форме релаксации. В творческом процессе художница в основном использует различные скульптурные массы, а иногда войлок, стиродур или дерево - она постоянно подбирает цвета, материалы и приспособляет их под данную фигуру. С 2018 года она делится своей страстью с другими, проводя циклические курсы в Художественном центре Sztukarnia. Кроме того, она создает реалистические миниатюрные птицы, а также декорации и реквизиты для кукольных анимаций.
Техника изготовления куклы: Все части тела вырезаны из самозатвердевающей массы, части тела соединены шаровыми шарнирами, волосы из ангорской козы, глаза из полимерной массы и УФ-смолы, детали лица окрашены.
Меценатом экспоната является варшавский МЕДИЦИНСКИЙ ЦЕНТР „Kobieta i Matka” – клиника, специализирующаяся в пластической, эстетической, хирургической и консервативной гинекологии. Основательница учреждения, доктор медицины Марта Мончка, создает красоту и здоровье женщин в соответствии с идеями Анны Томашевич-Добрской – врача с новаторскими достижениями и активистки эмансипации. Центр заботится о здоровье женщин на разных этапах их жизни, участвует в их образовании и развитии, популяризуя творчество самодеятельных художников в рамках кампании "Artystki poszukiwane", а также профилактику здоровья среди представительниц женского пола в рамках "Salus feminis – Projekt dla zdrowia kobiet".
Doctor of women's diseases and paediatrics, social activist, the first woman with a medical diploma to practice medicine in Poland. Born in Mława, she spent her childhood in Łomża and Warsaw, where in 1869 she graduated with honours from the Mrs Paszkiewiczowa finishing school. Two years later she was admitted as one of the first women to study medicine in Zurich. She received her medical diploma in 1877. In 1880, she opened her own medical practice in Warsaw, in Niecała Street, and in 1882 began working at a maternity shelter which she ran for 30 years. In 1896, she performed the first caesarean section in the capital city. Moreover, she trained midwives, promoted hygiene and a healthy lifestyle, and was active in the Warsaw Charitable Society, the Society of Summer Camps for Children and the Polish Culture Society. She worked for equal rights for women, among others, as a co-organiser of the first Congress of Polish Women in 1907.
As a fresh graduate of medicine, she was offered a job in Japan. She chose Warsaw, but since her diploma could not be recognised there, she pursued her rights all the way to St Petersburg. As luck would have it, the sultan was in town, and his harem needed female medical care. Thanks to this practice, the young doctor finally managed to get her medical license approved.
No documents have survived to show that Anna Tomaszewicz-Dobrska received any awards for her dedicated, pioneering work. However, the inhabitants of her hometown Mława honoured her by making her the patron of the street where the local hospital is situated.
About the author of the doll:
Katarzyna Pietrzykowska (ur. 1991) ) – a graduate of the Faculty of Stage Design at the Academy of Fine Arts in Warsaw and of the Theatre Technics School. She has been creating artistic dolls since 2013, currently as a Trina Art Studio, and she always gives her works a psychological and individual character, treating work on them as a form of relaxation and mindfulness. In the creative process, the artist mainly uses various modelling clays, and sometimes felt, styrodur or wood – she selects colours, materials and adjusts them to the given figure on an ongoing basis. Since 2018, she has been sharing her passion with others by running cyclical art doll workshops at the Artistic Centre ''Sztukarnia''. In addition, she creates realistic miniature birds, as well as sets and props for stop-motion animations.
Doll making technique: All body parts carved from air dry clay, joined by ball joints, hair from Angora goat, eyes from polimer clay and UV resin, facial details painted.
The patron of the exhibit is the Kobieta i Matka MEDICAL CENTER in Warsaw - a clinic specialising in plastic, aesthetic, surgical and conservative gynaecology. The facility's founder, Marta Mączka, MD, creates beauty and health among women in line with the ideas of Anna Tomaszewicz-Dobrska – a treatment specialist, doctor with pioneering achievements, and emancipation activist. It cares for women's health at various stages of their lives, and is involved in their education and development, promoting the work of amateur artists through the "Artystki poszukiwane" campaign, as well as health prevention among women representatives through the "Salus feminis – Projekt dla zdrowia kobiet".