15 maja - 15 listopada 2021
Wystawa online współfinansowana ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego
IRENA
SENDLEROWA
1910-2008
Społeczniczka i działaczka charytatywna, szefowa Referatu Dziecięcego Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Urodziła się w Warszawie, zaś gimnazjum ukończyła w Piotrkowie Trybunalskim, tam też działała w harcerstwie. Od 1927 r. studiowała na Uniwersytecie Warszawskim prawo i polonistykę, którą wskutek życiowych perturbacji ukończyła dopiero w 1939 r. W latach 30. opiekowała się samotnymi matkami z ramienia Obywatelskiego Komitetu Pomocy Społecznej, następnie pracowała w Wydziale Opieki Społecznej Zarządu Miasta Warszawy, w którym na początku II wojny światowej zorganizowała tajne komórki pomocy Żydom. Od 1942 r., w ramach działań „Żegoty”, wraz ze współpracownikami przeprowadziła z getta na stronę aryjską ponad 2500 dzieci, zapewniając im bezpieczne dokumenty oraz opiekę. Kartotekę swoich podopiecznych umieściła w butelkach i zakopała w ogrodzie zaufanej łączniczki, by ocaleni mogli po wojnie poznać swoją tożsamość. W czasie powstania warszawskiego pomagała rannym jako pielęgniarka i oddziałowa szpitala. W okresie powojennym nadal pracowała na rzecz dzieci – zakładała domy sierot oraz powołała Ośrodek Opieki nad Matką i Dzieckiem.
Pierwsze lata życia mała Irena spędziła w uzdrowiskowym Otwocku, gdzie rodzina przeniosła się ze względu na problemy zdrowotne jedynaczki. Tam chętnie bawiła się z żydowskimi rówieśnikami, dzięki czemu błyskawicznie nauczyła się mówić w jidysz, a jej towarzysze zabaw – po polsku.
Za swoje niezwykłe czyny Irena Sendlerowa została uhonorowana medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata oraz m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Nagrodą imienia Jana Karskiego – Za Odwagę i Serce oraz Orderem Orła Białego. Była Honorową Obywatelką Państwa Izrael. Jest patronką m.in. wielu szkół i ulic, a także warszawskiej nagrody „Za naprawianie świata”.
Kilka słów o autorce lalki:
Jolanta Niedziela-Chudzik (ur. 1976) – absolwentka kierunku Wychowanie Plastyczne na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, autorka magiczno-realistycznych obrazów w technice akrylowej oraz ilustracji w technice wycinanki-kolażu. Artystka szyje lalki ręcznie z naturalnych tkanin, a ich twarze maluje farbami akrylowymi, rysuje ołówkiem bądź rzeźbi w formie masek z masy papierowej. W swoich pracach stara się ukazywać duchowy aspekt kobiecej natury, oprócz tego tworzy lalki-amulety, motanki. Prowadzi cykliczne warsztaty twórczo-rozwojowe pod nazwą Ogrody Kobiet, prowadzi też indywidualne zajęcia z malarstwa dla młodzieży. Brała udział w kilkunastu wystawach malarskich w kraju i za granicą, jej obrazy znajdują się w prywatnych kolekcjach w wielu krajach.
Technika wykonania lalki: Korpus, głowa i kończyny lalki szyte ręcznie z tkanin z odzysku, twarz w postaci maski wyrzeźbiona w masie papierowej, detale twarzy malowane farbami akrylowymi, detale dłoni – wyszywane, włosy z wełny czesankowej; klatka druciana, ptaszki z bibuły wykonane w technice origami.
MECENAS EKSPONATU
Mecenasem eksponatu jest WARSAW PASS – wydawana przez City Info karta, która umożliwia darmowy wstęp do starannie wybranych muzeów i atrakcji stolicy. Jest kluczem do świata kultury i historii miasta – dzięki niej turyści z Polski i całego świata mogą we własnym tempie odkrywać miejsca oraz kolekcje muzealne prezentujące na przykład realia życia i niezwykłe czyny wybitnych warszawiaków, takich jak Irena Sendlerowa – Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata, działaczka społeczna, która wyprowadziła z getta warszawskiego ponad 2500 dzieci.
english
russian
Социальная и благотворительная активистка, руководительница детского отдела Совета помощи евреям «Жегота». Родилась в Варшаве и окончила среднюю школу в г. Пётркув-Трыбунальски, где также активно участвовала в скаутском движении. С 1927 г., со сложностями и перерывами, изучала право и польскую филологию в Варшавском университете, который окончила лишь в 1939 году. В 1930-х гг. она ухаживала за одинокими матерями по поручению Гражданского комитета социальной помощи, а позже работала в Департаменте социальной помощи Варшавского городского управления, в котором в начале Второй мировой войны организовывала тайную помощь евреям. С 1942 г., в рамках деятельности «Жеготы», она и ее коллеги перевезли более 2,5 тысяч детей из гетто на арийскую сторону, обеспечив их документами и уходом. Сендлерова положила необходимые документы в бутылки и закопала их в саду доверенной связной, чтобы те, кто выжил, могли узнать свою личность после войны. Во время Варшавского восстания она помогала раненым в качестве медсестры и старшей сестры отделения. После войны продолжила работать для детей – основала детские дома и создала Центр по уходу за матерью и ребенком.
Первые годы жизни маленькая Ирена провела в оздоровительном Отвоцке, куда семья переехала из-за проблем со здоровьем девушки. Там она охотно играла со своими еврейскими сверстниками, благодаря чему быстро научилась говорить на идише, а ее друзья одновременно выучили польский язык.
За выдающиеся заслуги Ирена Сендлерова была награждена медалью «Праведник народов мира» и Орденом Белого орла, Командорским крестом со звездой Ордена Возрождения Польши и премией Яна Карского «За мужество и сердце». Она была Почетным Гражданином Государства Израиль. Ирена Сендлерова является также покровительницей многих школ и улиц, а также обладательницей варшавской награды «За исправление мира».
Несколько слов о авторе куклы:
Jolanta Niedziela-Chudzik (родилась в 1976 г.) –
выпускница факультета визуального образования Варминско-Мазурского университета, автор магически-реалистических картин в технике акрила и иллюстраций в технике вырезания-коллажа. Художница шьет куклы вручную из натуральных тканей, а их лица раскрашивает акриловыми красками, рисует карандашом или лепит в виде масок из бумажной массы. В своих работах она старается показать духовный аспект женской природы, кроме того, она создает куклы-амулеты - так называемые мотанки. Она проводит циклические занятия по творческому развитию под названием „Ogrody Kobiet" и ведет индивидуальные занятия по живописи для молодежи. Она участвовала в нескольких выставках живописи в Польше и за рубежом, ее картины находятся в частных коллекциях во многих странах.
Техника изготовления куклы: Тело, голова и конечности сшиты вручную из переработанной ткани, лицо в виде маски вылеплено из бумажной массы, детали лица раскрашены акриловыми красками, детали вышиты вручную, волосы сделаны из камвольной шерсти; клетка из проволоки, птицы из папиросной бумаги сделаны в технике оригами.
Меценатом экспоната является WARSAW PASS – карта, выдаваемая City Info, которая позволяет бесплатно посещать тщательно отобранные музеи и достопримечательности столицы. Она является ключом к миру культуры и истории города – благодаря ей туристы из Польши и всего мира могут в своем собственном темпе открывать для себя места и музейные коллекции, представляющие, например, жизнь и выдающиеся деяния известных варшавян, таких как Ирена Сендлерова – Праведник народов мира, общественная активистка, которая вывела из Варшавского гетто более 2500 детей.
Social worker and charity activist, head of the Children's Department of the Council to Aid Jews "Żegota". She was born in Warsaw however, she attended a secondary school in Piotrków Trybunalski, where also participated in scouting. From 1927 she studied law and Polish philology at the University of Warsaw, which she did not complete until 1939 due to perturbations in her life. In the 1930s she took care of single mothers on behalf of the Citizens' Committee for Social Welfare, and later she worked in the Department of Social Welfare of the Warsaw City Board, where she organised secret units to help Jews at the beginning of World War II. From 1942, as part of the activities of "Żegota", she and her co-workers moved over 2500 children from the ghetto to the Aryan side, providing them with safe documents and care. She placed the files of her charges in bottles and buried them in the garden of a trusted liaison officer, so that the survivors could learn their identity after the war. During the Warsaw Uprising she helped the wounded as a nurse and matron of the hospital. In the post-war period, she continued to work for children – she founded orphanages and set up the Mother and Child Care Centre.
Little Irena spent the first years of her life in thе town of Otwock, where the family moved because of the child's health problems. She eagerly played with her Jewish peers, thanks to which she quickly learned to speak Yiddish and her playmates learned Polish.
For her extraordinary actions Irena Sendler was awarded the medal Righteous Among the Nations and the Commander's Cross with Star of the Order of Polonia Restituta, the Jan Karski Award – For Courage and Heart and the Order of the White Eagle. She was an Honorary Citizen of the State of Israel. She is the patron of many schools and streets, as well as of the Warsaw award "For Repairing the World".
About the author of the doll:
Jolanta Niedziela-Chudzik (born in 1976) – graduate of Artistic Education at the University of Warmia and Mazury, author of magical-realistic paintings in acrylic technique and illustrations in cut-out-collage technique. The artist sews dolls by hand from natural fabrics, and paints their faces with acrylic paints, draws with a pencil or sculpts in the form of masks made of paper pulp. In her works, she tries to show the spiritual aspect of women's nature, in addition to creating dolls-amulets, so called ''motanki''. She runs cyclical creative-development workshops called Women's Gardens and also conducts individual painting classes for youth. She has taken part in several painting exhibitions in Poland and abroad, her paintings can be found in private collections in many countries.
Doll making technique: Body, head and limbs hand-sewn from recycled fabric, face in the form of a mask sculpted in papier-mâché, facial details painted with acrylic paints, hand details embroidered, hair made of worsted wool; wire cage, tissue paper birds made in origami technique.
The patron of the exhibit is WARSAW PASS – a card issued by City Info which allows free entry to carefully selected museums and attractions in the capital. It is the key to the world of culture and history of the city – thanks to it, tourists from Poland and all over the world can discover at their own pace the places and museum collections presenting, for example, the life and extraordinary deeds of prominent Varsovians, such as Irena Sendlerowa - Righteous Among the Nations, a social activist who led more than 2500 children out of the Warsaw Ghetto.