15 maja - 15 listopada 2021
Wystawa online współfinansowana ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego
MARIA
KOWNACKA
1894-1982
Pisarka, tłumaczka z języka rosyjskiego, autorka książek, sztuk i słuchowisk dla dzieci. Urodziła się w Słupie na Mazowszu, a w Warszawie ukończyła pensję Pauliny Hewelke. Od 1912 r. pracowała jako nauczycielka w szkołach ludowych, po czym sama założyła wiejską szkołę w Krzywdzie. Opowiadania pisała początkowo na potrzeby swojej pracy z dziećmi. Jako autorka zadebiutowała w 1919 r. w czasopiśmie „Płomyk”. W tym samym roku przeniosła się do Warszawy i tu pracowała jako bibliotekarka. W 1931 r. – mieszkając już na Żoliborzu – opublikowała w „Płomyczku” pierwszą część opowieści o Plastusiu. Jej najsłynniejsza książka, „Plastusiowy pamiętnik”, ukazała się w 1936 r. W latach 30. pisarka współpracowała z Teatrem Baj. W czasie II wojny światowej prowadziła tajne nauczanie w Krzywdzie, zaś powstanie warszawskie spędziła w stolicy, gdzie redagowała „Dziennik dziecięcy” – powstańcze czasopismo dla dzieci. Po wojnie całkowicie poświęciła się pisarstwu i zyskała ogromną popularność wśród czytelników.
Pisarka była wielką miłośniczką natury. Jeszcze w 1939 r. nabyła działkę w podwarszawskich Łomiankach, gdzie w 1958 r. stanął jej dom letniskowy – „Plastusiowo”. Tam oddawała się swoim pasjom: obserwacji ptaków, tworzeniu rękodzieła i miedzianej biżuterii, a także przygotowywaniu przetworów.
Maria Kownacka za swoją twórczość dla najmłodszych została uhonorowana Orderem Uśmiechu i nagrodą „Orle Pióro”. Ponadto otrzymała m.in. srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej. Zarówno pisarka, jak i stworzony przez nią Plastuś są patronami wielu przedszkoli, szkół, bibliotek i innych placówek w całej Polsce.
Kilka słów o autorce lalki:
Anna Szkudlarska (ur. 1965) – absolwentka studiów filozoficznych na Uniwersytecie Wrocławskim oraz Szkoły Ceramicznej w Szczawnie Zdroju. Od 2014 r. tworzy lalki tekstylne na szkielecie z runa owczego, ręcznie modelowanym i filcowanym na sucho. Artystka zwykle kieruje się w procesie twórczym intuicją, nie zakładając odgórnie konkretnej wizji swojej pracy. Ponadto od najmłodszych lat zajmuje się rękodziełem artystycznym i biegle operuje wieloma technikami rękodzielniczymi – otrzymała znak jakości „polskie rękodzieło/polish handmade – znak dobrego rękodzieła” w dziedzinach: sutasz, frywolitka i dziewiarstwo. Techniki te często wykorzystuje przy tworzeniu strojów swoich autorskich lalek. Ponadto prowadzi kursy i warsztaty twórcze w zakresie znanych sobie technik.
Technika wykonania lalki: Tułów i kończyny z trykotu na szkielecie z runa owczego, twarz filcowana na sucho – rzeźbiona w runie owczym, obciągnięta trykotem, stawy ruchome – kulkowe i wg konstrukcji własnej, włosy syntetyczne, oczy akrylowe, detale twarzy malowane farbami, kredkami akwarelowymi oraz suchymi pastelami.
MECENAS EKSPONATU
Mecenasem eksponatu jest NATULI.PL – DZIECI SĄ WAŻNE, właściciel magazynu dla rodziców dziecisawazne.pl, księgarni natuli.pl oraz wydawnictwa. Misją NATULI jest propagowanie m.in. idei naturalnego i humanistycznego rodzicielstwa, świadomego i ekologicznego trybu życia oraz budowania relacji w rodzinie w oparciu o empatię i uważność. Wartości te doskonale korespondują zarówno z niezapomnianą, ponadczasową twórczością literacką Marii Kownackiej, jej ciepłymi relacjami z młodymi czytelnikami, jak i z osobistym zamiłowaniem pisarki do piękna natury.
english
russian
Писательница, переводчица русского языка, автор книг, спектаклей и радиопередач для детей. Родилась в Слупе в Мазовии, а в Варшаве училась в школе Паулины Хевелке. С 1912 г. работала учительницей в народных школах, после чего основала сельскую школу в Кшивде. Сначала она писала истории для работы с детьми. Дебютировала в качестве автора в 1919 г. в журнале Płomyk («Огонек»). В том же году переехала в Варшаву и работала там библиотекарем. В 1931 г., уже как жительница варшавского района Жолибож, она опубликовала первую часть истории о Пластусе в журнале Płomyczek («Огонечек»). Ее самая известная книга «Приключения Пластуся» вышла в 1936 г. В 1930-х гг. писательница сотрудничала с театром «Бай». Во время Второй мировой войны вела тайное образование в Кшивде, а Варшавское восстание провела в столице, где редактировала Dziennik dziecięcy («Дневник детей») – повстанческий детский журнал. После войны она полностью посвятила себя писательству и приобрела большую популярность среди читателей.
Писательница была огромной любительницей природы. Уже в 1939 г. она купила участок земли в Ломянках под Варшавой, где в 1958 г. построила летний дом «Пластусёво». Там она занималась своими увлечениями: наблюдением за птицами, ремеслом и созданием бижутерии из меди, а также приготовлением домашних заготовок.
За свою работу для детей Мария Ковнацка была награждена «Орденом улыбки» и премией «Орлиное перо». Кроме того, она получила Серебряный Крест Заслуги, Офицерский крест Ордена Возрождения Польши и медаль Эдукационной комиссии. Писательница вместе с Пластусем являются покровителями многочисленных детских садиков, школ, библиотек и других учреждений по всей Польше.
Несколько слов о авторе куклы:
Anna Szkudlarska (родилась в 1965 г.) – выпускница философского факультета Вроцлавского университета и Школы керамики в Щавно-Здрой. С 2014 года она создает текстильные куклы на стеллаже из овечьего флиса, смоделированные вручную и обработанные сухим войлоком. Художница обычно руководствуется в творческом процессе своей интуицией, не предполагая конкретного видения своей работы. Кроме того, с раннего возраста она занимается художественным рукоделием и владеет многими ремесленными техниками - она получила знак качества "польское рукоделие – знак хорошего ремесла" в следующих областях: сутаж, лепнина и вязание. Она часто использует эти техники для создания костюмов для своих оригинальных кукол. Кроме того, проводит курсы и творческие мастерские по различным техникам.
Техника изготовления куклы: Туловище и конечности из трико на стеллаже из овечьей шерсти, лицо вырезано из овечьей шерсти, обтянуто трико, подвижные суставы - шаровидные, синтетические волосы, акриловые глаза, детали лица нарисованы красками, акварельными карандашами и сухой пастелью.
Меценатом экспоната является NATULI.PL – DZIECI SĄ WAŻNE, владелец журнала для родителей dziecisawazne.pl, книжного магазина natuli.pl и издательства. Миссия NATULI заключается, в частности, в продвижении идеи естественного и гуманистического воспитания, сознательного и экологического образа жизни, а также построения отношений в семье на основе эмпатии и внимательности. Эти ценности идеально соответствуют незабываемым, нестареющим литературным произведениям Марии Ковнацкой, и ее теплым отношениям с юными читателями, и личной страсти писательницы к красоте природы.
Writer, Russian language translator, author of books, plays and radio plays for children. She was born in Słup in Mazovia, and in Warsaw attended the Paulina Hewelke finishing school. From 1912 she worked as a teacher in folk schools, after which she founded a village school in Krzywda. She initially wrote short stories for her work with children. She debuted as an author in 1919 in the magazine "Płomyk". In the same year, she moved to Warsaw and worked there as a librarian. In 1931 – already as a resident of Żoliborz district, she published the first part of the story of Plastuś in "Płomyczek". Her most famous book, "Plastusiowy pamiętnik", was published in 1936. In the 1930s, the writer cooperated with the Baj Theatre. During World War II, she conducted clandestine education in Krzywda, and spent the Warsaw Uprising in the capital, where she edited "Dziennik dziecięcy" ("Children's Journal") – an insurgent magazine for children. After the war, she entirely devoted herself to writing and gained vast popularity among readers.
Maria Kownacka was a great lover of nature. In 1939 she bought a plot of land in Łomianki near Warsaw, where in 1958 her summer house, "Plastusiowo", was built. There she indulged in her passions: birdwatching, creating handicrafts and copper jewellery, and preparing homemade preserves.
For her work for children, Maria Kownacka was honoured with the Order of the Smile and the Orle Pióro Award. She also received, among others, the Silver Cross of Merit, the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta and the Medal of the Medal of the Commission of National Education. The writer, as well as her character – Plastuś, are the patrons of numerous preschools, schools, libraries and other facilities throughout Poland.
About the author of the doll:
Anna Szkudlarska (ur. 1965) – a graduate of philosophy studies at the University of Wrocław and the Ceramics School in Szczawno Zdrój. Since 2014 she has been creating textile dolls on a sheep fleece frame, hand-modelled and dry felted. The artist is usually guided by her intuition in the creative process, without assuming a specific vision of her work in advance. In addition, since childhood, she has been involved in artistic handicraft and is proficient in various handicraft techniques – she has received the quality mark "polskie rękodzieło/polish handmade – a mark of good handicraft" in the fields of: soutache, tatting and knitting. She often uses these techniques to create costumes for her original dolls. In addition, she runs courses and creative workshops in the techniques she utilises and knows.
Doll making technique: Torso and limbs made of tricot on a frame made of sheep fleece, face needle felted in sheep fleece, covered with tricot, movable joints – ball and self-made, synthetic hair, acrylic eyes, facial details painted with paints, watercolor crayons and dry pastels.
The patron of the exhibit is NATULI.PL – DZIECI SĄ WAŻNE, the owner of the magazine for parents dziecisawazne.pl, natuli.pl bookstore and publishing house. NATULI's mission is to promote, among other things, the idea of natural and humanistic parenting, a conscious and ecological lifestyle, and building relationships within the family based on empathy and attentiveness. These values correspond perfectly with both Maria Kownacka's unforgettable, timeless literary work, her warm relationships with young readers, and the writer's personal passion for the beauty of nature.